Nghe những tàn phai 21

Photo by HotelThanhCong, 2010

Khúc hát ru những em bé ngủ trên lưng mẹ

Em Cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi 
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ 
Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội 
Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng 
Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi 
Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối 
Lưng đưa nôi và tim hát thành lời: 

"Ngủ ngoan A Kay ơi, ngủ ngoan A Kay hỡi 
Mẹ thương A Kay, mẹ thương bộ đội 
Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần 
Mai sau con lớn vung chày lún sân".
 
Em Cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi 
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ 
Mẹ đi trỉa bắp trên núi Ka Lưi 
Em ngủ ngoan em đừng làm mẹ mỏi 
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi 
Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng. 

Ngủ ngoan A Kay ơi, ngủ ngoan A Kay hỡi 
Mẹ thương A Kay, mẹ thương làng đói 
Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều 
Mai sau con lớn phát mười Ka Lưi.
 
Em Cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi 
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ 
Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng 
Thằng Mỹ đuổi ta phải rời con suối 
Anh trai cầm súng, chị gái cầm chông 
Mẹ địu em đi để đánh trận cuối 
Từ trên lưng mẹ, em đến chiến trường 
Từ trong đói khổ em vào Trường Sơn. 

Ngủ ngoan A Kay ơi, ngủ ngoan A Kay hỡi 
Mẹ thương A Kay mẹ thương đất nước 
Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ 
Mai sau con lớn làm người Tự do. 

Nguyễn Khoa Điềm

Tình ca Đất nước

Beethoven Pastoral Symphony, 5th movement


Rằng đã về ta, cỏ cây, sông núi, ruộng đồng

Cửu Long, Sông Hồng thỏa bao chờ mong
Sài Gòn mến yêu của ta
Đêm dài đã qua tình quê hương thêm thiết tha
Ngọt ngào hương hoa, đẹp ngàn lần non sông ta ngân vang tiếng ca...

Rằng đã hồi sinh tình yêu non nước hòa bình
Việt Nam tưng bừng khúc ca bình minh
Một lòng sắc son thủy chung
Nghe hồn núi sông mà tình ta thêm sáng trong
Biển trời mênh mông mà lòng ta thêm mênh mông thêm yêu núi sông

Rằng Bác còn đây, tình thương sông nước tràn đầy
Lòng ta ơn Người có bao giờ phai
Đường Hồ Chí Minh đẹp thay mang tình bốn phương
Càng thêm xanh tươi bóng cây
Đường dài quê hương, đường gần lại cho muôn phương bên nhau mến thương.

Là đất Hùng Vương dành cho con cháu Lạc Hồng
Việt Nam qua rồi tóc tang mùa đông
Đẹp trời nắng xuân bừng lên
Không gợn bóng mây đời tự do tung cánh bay
Ngạt ngào hương hoa, đẹp ngàn lần non sông ta mênh mang tiếng ca.


Sáng tác: Phan Nhân - Trần Khánh
Trình bày: Trần Khánh

Bạch Đằng Giang Phú

Khách có kẻ:
Giương buồm giong gió chơi vơi
Lướt bể chơi trăng mải miết
Sớm gõ thuyền chừ Nguyên Tương
Chiều lần thăm chừ Vũ Huyệt
Cửu Giang, Ngũ Hổ
Tam Ngô, Bách Việt
Nơi có người đi
Ðâu mà chẳng biết
Ðầm Vân Mộng chứa vài trăm trong dạ cũng nhiều
Mà tráng chí bốn phương vẫn còn tha thiết.
Bèn giữa dòng chừ buông chèo
Học Tử Trường chừ thú tiêu diêu
Qua cửa Ðại Than
Ngược bến Ðông Triều
Ðến sông Bạch đằng
Thuyền bơi một chiều
Bát ngát sóng kình muôn dặm
Bập bềnh đuôi trĩ liền nhau
Nước trời: một sắc
Phong cảnh: ba thu
Ngàn lau xào xạc
Bến lách đìu hiu
Sông chìm giáo gãy
Gò đầy xương khô
Buồn vì cảnh thảm
Ðứng lặng giờ lâu
Thương nỗi anh hùng đâu vắng tá?
Tiếc thay dấu vết luống còn lưu!
Bên sông, bô lão hỏi ta sở cầu
Có kẻ gậy lê chống trước
Có người thuyền nhẹ bơi sau
Vái ta mà thưa rằng:
- Ðây là chiến địa buổi Trùng Hưng Nhị thánh bắt Ô Mã
Cũng là bãi đất xưa Ngô Chúa phá Hoằng Thao
Ðương khi ấy:
Thuyền bè muôn đội
Tinh kỳ phấp phới
Tì hổ ba quân
Gíao gươm sáng chói
Trận đánh thư hùng chửa phân
Chiến lũy Bắc Nam chống đối
Ánh nhật nguyệt chừ phải mờ
Bầu trời đất chừ sắp đổi
Kìa! Tất Liệt thế cường
Lưu Cung chước dối
Những tưởng gieo roi một lần
Quét sạch Nam bang bốn cõi
Thế nhưng:
Trời cũng chiều người
Hung đồ hết lối
Khác nào như khi xưa:
Trận Xích Bích, quân Tào Tháo tan tác tro bay
Trận Hợp Phì, giặc Bồ Kiên hòan tòan chết rụi
Ðến nay nước sông tuy chảy hòai
Mà nhục quân thù khôn rửa nổi
Tái tạo công lao
Nghìn thu ca ngợi
Tuy nhiên;
Từ có vũ trụ
Ðã có giang san
Qủa là trời đất cho nơi hiểm trở
Cũng nhờ nhân tài giữ được điện an
Hội nào bằng Hội Mạnh Tân, có vương sư họ Lã
Trận nào bằng trận Duy Thủy, có quốc sĩ họ Hàn
Kìa trận Bạch đằng mà đại thắng
Bởi Ðại vương coi thế giặc nhàn
Tiếng thơm đồn mãi
Bia miệng không mòn
Khách chơi sông chừ ủ mặt
Người hòai cổ chừ lệ chan
Rồi vừa đi vừa ca rằng:
Sông Ðằng một dãi dài ghê
Luồng to sóng lớn tuôn về bể Ðông
Những người bất nghĩa tiêu vong
Nghìn thu chỉ có anh hùng lưu danh
Khách cũng nối tiếp mà ca rằng:
Anh minh hai vị thánh quân
Sông đây rửa sạch mấy lần giáp binh
Giặc tan, muôn thuở thanh bình
Bởi đâu đất hiểm, cốt mình đức cao.

Trương Hán Siêu

Cá Nước

Tôi ở Vĩnh Yên lên
Anh trên Sơn Cốt xuống
Gặp nhau lưng đèo Nhe
Bóng tre trùm mát rượi.

Anh là Vệ quốc quân
Tôi là người cán bộ
Hai đứa mỏi nhừ chân
Nghỉ hơi ngồi một chỗ.

Gặp nhau mới lần đầu
Họ tên nào ai biết?
Anh người đâu, tôi đâu
Gần nhau là thân thiết.

Một thoáng lặng nhìn nhau
Mắt đã tìm hỏi chuyện
Đôi bộ áo quần nâu
Đã âm thầm thương mến

Giọt giọt mồ hôi rơi
Trên má anh vàng nghệ
Anh vệ quốc quân ơi
Sao mà yêu anh thế!

Tôi nhích lại gần anh
Người bạn đường anh dũng
Anh chiến sĩ hiền lành
Tì tay trên mũi súng

Anh kể chuyện tôi nghe
Trận chợ Đồn, chợ Rã
Ta đánh giặc chạy re
Hai đứa cười ha hả

Rồi Bông Lau, Ỷ La
Ba trăm thằng tan xác
Cành cây móc thịt da
Thối inh rừng Việt Bắc.

Tàu giặc đắm sông Lô
Tha hồ mà uống nước
Máu tanh đến bây giờ
Chưa tan mùi bữa trước.

Mồm anh nở rất tươi
Mặt anh vàng thắm lại
Cánh đồng quê tháng mười
Thơm nức mùa gặt hái...

Xa xa đầu luỹ tre xanh
Có bà ru cháu nằm khoanh lòng bà.


Cháu ơi cháu lớn với bà
Bố mày đi đánh giặc xa chưa về
Cháu ngoan cháu ngủ đi nhe
Mẹ mày đi chợ bán chè bán rau
Bố đi đánh giặc còn lâu
Mẹ mày cày cấy ruộng sâu tối ngày.

Anh có nghe thấy không
Ơi người anh Vệ quốc?
Chắc có lúc lòng anh
Nhớ nhà anh nhớ lắm
Ơi người bạn hiền lành
Mắt nhìn xa đăm đắm...

Trưa nay trên đèo cao
Ta say sưa vài phút
Chia nhau điếu thuốc lào
Nào anh hút tôi hút.

Rồi lát nữa chia đôi
Anh về xuôi tôi ngược
Lòng anh và lòng tôi
Mang nặng tình cá nước...

Tố Hữu, 1947

Bầm Ơi

Ai về thăm mẹ quê ta 
Chiều nay có đứa con xa nhớ thầm...

 
Bầm ơi có rét không bầm! 
Heo heo gió núi, lâm thâm mưa phùn 
Bầm ra ruộng cấy bầm run 
Chân lội dưới bùn, tay cấy mạ non 
Mạ non bầm cấy mấy đon 
Ruột gan bầm lại thương con mấy lần. 

Mưa phùn ướt áo tứ thân 
Mưa bao nhiêu hạt, thương bầm bấy nhiêu! 
Bầm ơi, sớm sớm chiều chiều 
Thương con, bầm chớ lo nhiều bầm nghe! 
Con đi trăm núi ngàn khe 
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm 
Con đi đánh giặc mười năm 
Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi. 
Con ra tiền tuyến xa xôi 
Yêu bầm yêu nước, cả đôi mẹ hiền. 

Nhớ thương con bầm yên tâm nhé 
Bầm của con, mẹ Vệ quốc quân. 
Con đi xa cũng như gần 
Anh em đồng chí quây quần là con. 

Bầm yêu con, yêu luôn đồng chí 
Bầm quý con, bầm quý anh em. 
Bầm ơi, liền khúc ruột mềm 
Có con có mẹ, còn thêm đồng bào 
Con đi mỗi bước gian lao 
Xa bầm nhưng lại có bao nhiêu bầm! 
Bao bà cụ từ tâm như mẹ 
Yêu quý con như đẻ con ra. 
Cho con nào áo nào quà 
Cho củi con sưởi, cho nhà con ngơi. 
Con đi, con lớn lên rồi 
Chỉ thương bầm ở nhà ngồi nhớ con! 
Nhớ con, bầm nhé đừng buồn 
Giặc tan, con lại sớm hôm cùng bầm. 

Mẹ già tóc bạc hoa râm 
Chiều nay chắc cũng nghe thầm tiếng con...

Tố Hữu, 1948

Nghe những tàn phai 20

Người ấy thường hay vuốt tóc tôi
Thở dài những lúc thấy tôi vui
Bảo rằng, hoa giống như tim vỡ
Anh sợ tình ta cũng vỡ thôi.


Ở lại Vườn Thanh có một mình
Tôi yêu gió rụng lúc tàn canh
Yêu trăng lặng lẽ rơi trên ào
yêu bóng chim xa, nắng lướt mành.





Hai sắc hoa tigon, Bài thơ thứ nhất - TTKh.
Photo by Lê Hữu Nghị Blog

Nghe những tàn phai 19

Photo by HotelThanhCong

Nghe những tàn phai 18

Nghe những tàn phai 17

Đôi mắt người Sơn Tây

Em ở Thành Sơn chạy giặc về
Tôi từ chinh chiến cũng ra đi
Cách biệt bao ngày quê Bất Bạt
Chiều xanh không thấy bóng Ba Vì

Vừng trán em vương trời quê hương
Mắt em dìu dịu buồn Tây Phương
Tôi nhớ Xứ Đoài mây trắng lắm
Em đã bao ngày em nhớ thương?

Mẹ tôi, em có gặp đâu không?
Bao xác già nua ngập cánh đồng
Tôi nhớ một thằng con bé dại
Bao nhiêu rồi xác trẻ trôi sông.

Từ độ thu về hoang bóng giặc
Điêu tàn ôi lại nối điêu tàn
Đất đá ong khô nhiều suối lệ
Em đã bao ngày lệ chứa chan?

Đôi mắt người Sơn Tây
U ẩn chiều lưu lạc
Buồn viễn xứ khôn khuây.

Tôi gửi niềm nhớ thương
Em mang giùm tôi nhé
Ngày trở lại quê hương
Khúc hoàn ca rớm lệ.

Bao giờ trở lại đồng Bương Cấn
Về núi Sài Sơn ngắm lúa vàng
Sông Đáy chậm nguồn quanh Phủ Quốc
Sáo diều khuya khoắt thổi đêm trăng.

Bao giờ tôi gặp em lần nữa
Ngày ấy thanh bình chắc nở hoa
Đã hết sắc mùa chinh chiến cũ
Còn có bao giờ em nhớ ta?

Hoàng Cầm

Ngày về

Có đoàn người lên đóng trên rừng sâu

Đêm nay mơ thấy trở về Hà Nội

Bao giờ trở lại?

Phố phường xưa gạch ngói ngang đường

Ôi hôm nay họ nhớ mái nhà hoang

Bức tường điêu tàn ngày xưa trấn ngự

Nhớ đêm ra đi, đất trời bốc lửa

Cả kinh thành nghi ngút cháy sau lưng

Những chàng trai chưa trắng nợ anh hùng

Hồn mười phương phất phơ cờ đỏ thắm

Rách tả tơi rồi đôi giày vạn dặm

Bụi trường chinh phai bạc áo hào hoa

Mái đầu xanh thề mãi đến khi già

Phơi nắng gió. Và hoa ngàn cỏ dại

Nghe tiếng gọi của những người Hà Nội

Trở về, trở về chiếm lại quê hương

Nguy nga sao cái buổi lên đường

Súng chuốt gươm lau, mắt ngời sáng quắc

A ha! nhà xiêu mái sập

Xác oan cừu ngập lối chân đi

Gạch ngói xưa mừng đón gót lưu ly

Bước căm giận xéo quân thù lớp lớp

Mịt mù khói ngợp

Cờ máu huy hoàng

Phất nắng

Ôi bài chiến thắng reo vang.

Chính Hữu, 1947.

Nơi ấy

Ở nơi ấy có một đồi mua tím
Có con đường đất mịn mát chân đi
Ở nơi ấy có một rừng bưởi chín
Có người em bé nhỏ ngóng ta về.

Tia nắng hạ sáng bừng trên lá cọ
Chim chào mào ăn hạt dẻ mùa thu
Rơm khô ủ những quả hồng chín đỏ
Ngọn gió chiều, hoa nở trắng như mưa.

Ở nơi ấy, suối thành sông mùa lũ
Xuyên qua rừng, ngập ướt cả bờ lau
Đèn nhựa trám tinh mơ em nhóm lửa
Sương mịt mù trước cửa, thấy em đâu.

Gương mặt ấy, nụ cười bên lửa thắm
Quả doi rừng trong nón để phần nhau
Ở nơi ấy vị măng vầu chẳng đắng
Củ sắn lùi ống nứa vẫn thơm lâu.

Hoa chẳng sớm và trái không quá muộn
Xuân không nhanh và đông chẳng kéo dài
Mỗi khóm lá một hương rừng bí mật
Nắng dong vàng thung lũng tiếng ong bay.

Tôi đã đi bao đường xa tít tắp
Bao mùa đông mùa hạ đã trôi qua
Bao cửa bể, xóm thôn, thành phố rộng
Một vùng quê nơi ấy ngỡ phai nhoà.

Nếu em biết những gì tôi đã sống
Những buồn vui tôi đã có trong đời
Nếu em biết bây giờ tôi khác lắm
Buổi cùng em kiếm củi ven đồi.

Người ta bảo, cả em giờ cũng khác
Đã con bồng, con dắt, nhớ chi tôi.
Có sao đâu, trái mùa thu vẫn thắm
Mây mùa thu vẫn trắng những chân trời.

Nếu em biết rằng tôi, tôi vẫn nhớ
Vẫn là con suối lũ của rừng xưa
Con tu hú dưới lùm hoa chuối đỏ
Ngọn lửa hồng em ủ giữa chiều mưa.

Vẫn nguyên vẹn những hoa rừng thơ dại
Đã dạy tôi biết chia ngọt sẻ bùi
Vầng trăng lớn mọc lên từ phía ấy
Ngọn gió rừng vẫn thổi giữa hồn tôi.

Lưu Quang Vũ, 1980